علامه سيد منيرالدين حسيني(ره)

مقدمه

اين‌كه: «بايد اخبار راست به مردم گفته شود»؛ «اطمينان آنها جلب شود»؛ «اعتماد عمومي، اصل و اساس حركت است» و يا سخنان ديگری از اين دست، از نظر كمپاني‌هاي خبري دنيا، «داستان‌هايي» بيش نيستند كه تنها بايد به «مردم» القا شوند. از منظر آنان، خبر بايد توليد شود؛ يعني الگوي تنظيم اخبار در اين كمپاني‌ها، به گونه‌اي است كه اصلاً نيازي به دروغ گفتن نيست. آنها خود به شيوه‌اي اخبار را تنظيم مي‌كنند كه خبر «ايجاد» شود. بزرگ و كوچك كردن‌ها، حذف كردن‌ها، بايكوت كردن‌ها و ... این ادعا را که می‌گویند باید يك مطلب صحيح، همان گونه كه هست به مردم ارائه شود، با تردید روبرو می‌کنند. كسي هم كه خيال مي‌كند هر آنچه آنها مي‌گويند صحيح است، نفهميده كه ادارة فعلي دنيا چگونه است!

 1 ـ روش تحلیل ماهیت روزنامه نگاری و رسانه‌ها

اما در خصوص مطبوعات كه بخشي از رسانه‌ها محسوب مي‌شوند و در نتيجه از قانون ارتباطات عمومي تبعيت مي‌كنند، بايد گفت، ابتدا فرض مي‌كنيم كه ما اصلاً اطلاعي درباره‌ آنها نداريم و بنابراين حرفي نيز نمي‌توانيم در اين خصوص بزنيم. سپس به سراغ دستگاهي كه در اصول شيعه ‌داريم، می‌رویم. یعنی ابزاري ‌داريم كه اگر وقت كافي و لازم براي آن صرف كنيم، مي‌توانيم اصول، ساختارها و تعاريف آن را به دست آوريم. به اين صورت كه، نخست براي اين مطلب تعريف فلسفي ارائه داده و آن را با تعاريف ديگر هماهنگ مي‌كنيم؛ «موضوعاً، موضوعات و آثارش» را ملاحظه كرده و ربطش را با رشد فهم بشر و جامعه (به معناي يك مجموعه و نظام) بيان مي‌كنيم. پس از آن، ديگر تعاريف مورد نياز دیگر، در زمينه‌هاي ساختاري رسانه‌ها مثل تعريف هوش، حافظه و «نحوة به نتيجه رساندن و توليد مفهوم» (كه همان به نهايت رساندن عمليات سنجشي است مي‌باشد)، را به «فهم» و «جامعه» ارائه كرده و انطباق می‌دهيم. هم‌چنين تأثير آنها را بر عوامل دروني فرد (گرايش و رفتار عيني) و نيز رفتار جمعي نظام، ملاحظه كرده و معين كنيم كه تأثير اين به اصطلاح «هوش» و «حافظة اجتماعي» و نيز «به نتيجه رسيدن يا استنتاج اجتماعي»، بر «گرايش اجتماعي»، «عقايد» و «اعمال، رفتار و ساختارها» چيست؟ پس از انجام همه اين كارهاست كه مي‌توانيم ارتباط روزنامه (مطبوعات) را با ساير تعاريف معين كنيم و تا زماني هم كه از تمام اين زيرساختارها مطلع نشويم، به ماهيت حقيقي روزنامه (مطبوعات) پی نخواهيم برد. در واقع بايد ابتدا يك تعريف فلسفي ارائه شود؛ سپس، يك تحقيق جدي علمي در اين زمينه به عمل آورد؛ پس از آن خطر وضعيت روزنامه‌نگاري امروز را اثبات كرد و در نهایت مي‌توانيم به ارائة قوانين حقوقي‌اش بپردازيم. انجام تمامي اين مراحل به عهده مركز تحقيقات استراتژيك خواهد بود.

علامه سید منیرالدین حسينی (ره)

 1.موانع ساختاری پيشرفت اقتصادي، از ديدگاه سرمايه­داري و اسلام

موانع ساختاري اقتصاد، از نظر کارشناساني كه براساس تعليمات نظام سرمايه‌داري آموزش ديده­اند، ايستادن در مقابل هرگونه انگيزشي است كه براي اقتصاد لازم است. مثلاً آنها «اصالت تنوع»، «مصرف­گرايي»، و اموري از اين دست را که از نظر مسلمانان ارزش خوانده نمي شود، ارزش مي­دانند. ارزش از منظر سرمايه­داري، «تشديد تمایلات بشر» است، در حالی که از نظر اسلام، عملي که لذت طلبي را در بشر افزايش دهد، با ارزش­هايش سازگاري ندارد.

 در زمينة تقابل خورد ارزشهاي اقتصاد سرمايه‌داري و نظام اسلامي چند نمونه ذكر مي­گردد: اسراف ـ به معناي نوعی مصرف که توأم با تفاخر و تحقير کردن طبقة ديگر  است ـ با ايده­آل­هاي اسلامي نمي‌سازد. مثلاً ساختن دکور براي «منزل شخصي» و یا «در محل کار و اجتماع»، كه آن «تفاخر» و «تجمل» را به نمايش گذارد، سبب «تحقير» ديگران شود و «حسد» و در پي آن «حرص» را در جامعه گسترش دهد، با ارزشهاي اسلامي مغاير است. اما براي فردي كه به وسیله قوانين جامعة سرمايه‌داري، سهم بيشتري از بازار سرمايه و ثروت را به دست آورده است، اين تفاخرها و تحقيرها، ارزش مي باشد. اين قوانين سبب شده تا افراد آن جامعه «حريص»­تر گشته، حس «حسادت» در آنها بيشتر شود و جامعه به سمت شکاف طبقاتيِ بيشتر ميل كند.